Hormoonvrij en hormoonhoudende spiraal
Een spiraaltje is een zeer betrouwbare vorm van anticonceptie dat goed te combineren is met het geven van borstvoeding. Er zijn twee soorten spiraaltjes: het hormoonvrije koperspiraaltje (T-Safe en Multi-Safe short) en het hormoonspiraaltje (Mirena en Kyleena).
Een koperspiraaltje is hormoonvrije anticonceptie en geeft geleidelijk een beetje koper af. Koper verlamt de zaadcellen die de baarmoeder binnenkomen en maakt ze inactief zodat er géén bevruchting kan plaatsvinden.
Het T-Safe koperspiraaltje (kosten 70,-) is zeer betrouwbaar (99,8%) en als enige spiraal geregistreerd voor een gebruik van 10 jaar. Het T-Safe spiraaltje is het meest gebruikte koperspiraaltje in Nederland en geniet de voorkeur van het Nederlands Huisartsen Genootschap.
Het Multi-Safe short (kosten 52,-) koperspiraaltje is geregistreerd voor een gebruik van 5 jaar. Dit spiraaltje is vanwege de kleine afmeting geschikt voor de kleinere baarmoeder. Uiteraard kan je de spiralen ook voor een korte periode laten plaatsen, bijvoorbeeld tussen twee zwangerschappen in.
Met een koperspiraaltje behoud je je eigen menstruatiecyclus. Eventuele bijwerkingen die je tijdens de eerste drie tot zes maanden na plaatsing kunt verwachten zijn onder meer: een langduriger en/of heviger menstruatie, buikkrampen en tussentijds bloedverlies. Hierna herstelt de natuurlijke cyclus zich. In enkele gevallen kan het bloedverlies blijvend iets toenemen. Raadpleeg de websites www.t-safe.nl, www.ballerine.nl en www.multi-safe.nl voor een overzicht van de bijwerkingen.
Een koperspiraaltje werkt óók als morning-after spiraaltje als het geplaatst wordt binnen vijf dagen na onveilig vrijen. Het koperspiraaltje maakt het baarmoederslijmvlies ongeschikt voor de innesteling van een eventueel bevruchte eicel.
Het hormoonspiraaltje geeft geleidelijk een kleine hoeveelheid hormonen af en zorgt ervoor dat het slijm in de baarmoederhals ‘taaier’ wordt, waardoor zaadcellen er moeilijker doorheen kunnen. Door de afgifte van het hormoon levonorgestrel in de baarmoeder worden de zaadcellen minder beweeglijk; dit verkleint de kans op een bevruchting. Door de afgifte van het hormoon en doordat het spiraaltje een ‘vreemd voorwerp’ in de baarmoeder is, wordt het baarmoederslijmvlies niet of nauwelijks opgebouwd. Hierdoor kan een eventueel bevruchte eicel zich niet innestelen. Tot slot wordt bij sommige vrouwen de eisprong onderdrukt. Als er geen eicel vrijkomt, kan er geen bevruchting plaatsvinden.
Er zijn twee soorten hormoonspiralen: de
Mirena (32x32mm) en de
Kyleena (28x30mm). Het verschil zit hem in de grootte: de Kyleena is iets kleiner en geeft wat minder hormonen af. Beide spiralen zijn even betrouwbaar en geregistreerd voor een gebruik van 5 jaar. Uiteraard kan je de beide spiralen ook voor een korte periode laten plaatsen, bijvoorbeeld tussen twee zwangerschappen in.
Bijwerkingen die bij het hormoonspiraaltje het vaakst kunnen voorkomen zijn meer of minder bloedverlies tijdens de menstruatie, tussentijds bloedverlies of het wegblijven van de menstruatie. Daarnaast komen ook hoofdpijn, buikpijn en rugpijn vaak voor, evenals vaginale afscheiding en ontsteking van de schaamlippen of vagina. Raadpleeg de bijsluiter van Mirena of Kyleena voor een overzicht van de bijwerkingen.
Indien je aanvullend verzekerd bent kom je in de meeste gevallen in aanmerking voor vergoeding door de verzekeraar. Het Mirena of Kyleena spiraaltje kost ongeveer 150,-.
Iedere vrouw is anders qua lichaam en wensen. Zodoende is het goed om te bespreken welke vormen van anticonceptie beschikbaar zijn en welke vorm het beste bij jou past. Tijdens het anticonceptieconsult nemen we de diverse anticonceptiemethoden door, samen met jouw wensen, verwachtingen en eventuele medische indicaties, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken. Dit gesprek zal ongeveer een half uur duren.
Bij gezonde vrouwen met een ongecompliceerde medische voorgeschiedenis kan ik een recept voor het hormoonvrije spiraaltje (T-Safe / Multi-Safe short) of het hormoonhoudende spiraaltje (Mirena, Kyleena) voorschrijven. Indien gewenst plaats ik ook het spiraaltje.
Mocht je besluiten een spiraaltje te laten plaatsen, dan bespreken we ook het afnemen van een mogelijke soa test (seksueel overdraagbare aandoening). Het is namelijk belangrijk om vóór de plaatsing van een spiraaltje een soa uit te sluiten.
Ik bestel het spiraaltje voor je en ik zorg ervoor dat het spiraaltje bij mij in de praktijk voor je klaar ligt.
De behandeling duurt ongeveer 30-45 minuten. Ik start met het uitleggen van de procedure, daarna kom je op het bed liggen met een kussen onder je billen en leg ik een warme kruik op je buik. Ik maak een inwendige echo om te kijken hoe je baarmoeder ligt, dus je mag met een gevulde blaas komen. Weet dat een inwendige echo niet zeer doet. Daarna breng ik voorzichtig een plastig wegwerp eendebekje in, ook dit doet niet zeer en ik verdoof je baarmoedermond met een spray, die even vier minuten inwerktijd nodig is. Vervolgens plaats ik een klemmetje op je baarmoedermond, meet ik je baarmoederlengte op en plaats ik je spiraaltje.
Als je een afspraak maakt, dan ontvang je in de mail de praktische tips. Lees deze zorgvuldig door en neem even contact met me op als je hier vragen over hebt.
Een spiraaltje kan vanaf 12 weken na de bevalling worden geplaatst
Het plaatsen van een spiraaltje kan gerust buiten je menstruatie geplaatst worden, maar weet dan zeker dat je niet zwanger bent. Bij twijfel wacht je op een menstruatie.
Het is normaal dat je na een spiraalplaatsing buikkrampen of een zeurend gevoel in je onderbuik krijgt. Dit is meestal van korte duur. Tip: ga de dag van plaatsen en de dag erna door met de pijnstilling en leg eventueel lekker een warme kruik op je onderbuik.
Verder kun je de eerste zes tot negen maanden na plaatsing wat last hebben van onregelmatig en/of extra bloedverlies en buikkrampen. Neem contact met me op als je vragen hebt of tegen problemen aanloopt.
Na plaatsing wordt er een afspraak gemaakt voor een nacontrole, welke zes tot acht weken na plaatsing of na minimaal één menstruatie plaatsvindt.
Indien je het spiraaltje wilt laten verwijderen, kan je ook bij mij terecht. Na verwijdering van het spiraaltje ben je direct weer vruchtbaar.
De kosten van het plaatsen en het verwijderen van een spiraaltje door een verloskundige worden meestal vergoed door de zorgverzekeraars.
Bekijk de vergoedingen van je zorgverzekeringspakket als je hierin zekerheid wenst of neem contact op met je zorgverzekering.
